Kortizon, vücutta adrenal bezlerde üretilen kortikosteroid hormonunun sentetik bir türevidir. Halihazırda vücutta üretimi çeşitli mekanizmalarla düzenlenen hormonun stres sırasında kandaki düzeyi artıyor. Yüksek kortizol metabolizmayı hızlandırır, kan basıncını ve şekeri artırır, inflamatuar reaksiyonları baskılar.
Sentetik: Aynı yapıya sahip olan sentetik kortizon uzun yıllardan beri çeşitli hastalıkların tedavisinde kullanılmaktadır.
Neden?
Kortizon Çeşitleri ve Kullanım Alanları
Konudaki Başlıklar
Kullanım alanı oldukça geniş olan kortizon ilaçları farklı formlarda ve farklı yardımcı maddelerle kombine edilerek kullanılmaktadır. Kortizon çeşitleri oral, enjeksiyon ve topikal olarak sıralanabilir. Enjeksiyonlar ve haplar genellikle yüksek dozda aktif bileşenler içerir. Gut, eklem romatizması gibi iltihabi hastalıkların tedavisinde yüksek dozlarda kullanılır.
Kortizonlu kremler olarak da bilinen topikal kortikosteroidler, çeşitli cilt problemlerini ortadan kaldırmak amacıyla reçeteli ve reçetesiz olarak sıklıkla kullanılan bir ilaç grubudur.
Kortizonlu Kremler Hangi Hastalıklarda Kullanılır?
Kremler ciltte oluşan kızarıklık ve şişliği ortadan kaldırır. Kaşıntıyı ve iltihabi tepkiyi önler. Bu etkileri nedeniyle kortizon içeren ilaçlar kontakt dermatit, mesleki egzama, dejeneratif egzama, seboreik egzama, anal egzama, atopik dermatit, nörodermit, sedef hastalığı, liken, böcek ısırığı, birinci derece yanıklar ve güneş yanığı gibi birçok sorunun tedavisinde kullanılmaktadır. .
Kortizonun Zararları ve Yan Etkileri
Kullanımının en önemli zararı bağışıklık sisteminin baskılanmasıdır. Özellikle yüksek doz kortizon tedavisi bağışıklık sisteminin tepkisini azalttığı için vücudu hastalıklara karşı savunmasız hale getiriyor. Vücudun kolaylıkla etkisiz hale getirebildiği enfeksiyon etkenleri, bağışıklık sistemi baskılandığı için hastalığa neden olabiliyor. Bunun dışında kortizonlu kremlerin de ciltte çeşitli yan etkileri olabilir.
Kortizonun yan etkileri uygulama bölgesinde kızarıklık, kuruluk, çatlama, sivilce, renk değişikliği, şişlik, kaşıntı ve yanmadır. Bunun dışında baş dönmesi, uyku sorunları, adet düzensizliği, ödem, bulantı ve terleme gibi yan etkiler de görülebilir.
Aşağıdaki içerik ilginizi çekebilir: Sağlık ve Tıp Vitamin Takviyeleri
Adet düzensizliğine sebep olur mu?
Kortizon ilaçlarının kadınlarda en sık görülen yan etkilerinden biri adet düzensizliğidir. Kişiden kişiye değişmekle birlikte bazı kadınlarda adet gecikmesi, bazılarında ise adet süresinde kısalma yaşanmaktadır. Bu yan etkiler genellikle yüksek konsantrasyonda kortizonun vücuda alınması sonucu ortaya çıkar. Cilt yüzeyinden emilen kortizon miktarı çok düşük dozda olduğundan kortizonlu kremlerin adet düzensizliğine neden olması beklenir.
Kortizon Ödem Yapar mı?
Kortizon tedavileri sırasında ciltte şişlik ve ödem oluşabilir. Ayrıca iştahın artmasına ve dolayısıyla kilo alımına da neden olabilir. Beslenmeye dikkat edilerek ve doktor tavsiyelerine uyularak kortizonlu ödem ortadan kaldırılabilir.
Hamilelikte Kortizon Kullanılabilir mi?
Birçok hastalığın tedavisinde büyük önem taşıyan kortizon türevi ilaçların hamilelikte kullanılması anne ve bebek açısından bazı sakıncaları da beraberinde getiriyor. Özellikle yüksek doz içeren tedaviler bebekte çeşitli anomalilere neden olabilir. Kortizonlu gebelik kategorisi ilk trimester için “D”, diğer dönemler için “C”dir. Hamilelik döneminde genellikle prednizolon gibi kısa süreli etki gösteren kortizon türevleri tercih edilmektedir.
2 yıl önce güncellendi.